در این مقاله با وب سایت مریم جلالی، قصد داریم به بررسی مفهوم و اهمیت نفقه در دوران طلاق، مسائل مرتبط با پرداخت نفقه پس از طلاق و شرایط مورد نیاز برای دریافت نفقه بپردازیم. همچنین اگر به وکیل طلاق در مشهد نیاز دارید، می‌توانید از طریق همین وب سایت اقدام کنید.
بین زن و مرد در دوران ازدواج، مسئله نفقه به عنوان یکی از مهم‌ترین حقوق قانونی مطرح می‌شود که براساس آن، مرد به وظیفه پرداخت نفقه به همسر خود مکلف است. این حق، که به زن به موجب انعقاد عقد ازدواج تعلق می‌گیرد، بر اساس مقررات شرعی و قوانین مدنی منظور می‌شود. با این حال، برای ادامه دریافت نفقه، زن باید از شوهر خود تمکین کند. با وجود اینکه در دوران ازدواج، وظیفه پرداخت نفقه به عهده شوهر است، اما در صورت بروز اختلافات جدی بین زوجین و رسیدن به طلاق، پرداخت نفقه بعد از طلاق یکی از مواردی است که زوجین باید در فرایند طلاق توافقی تصمیم بگیرند. این امر می‌تواند به مسئله‌ای پیچیده تبدیل شود و ممکن است سوالاتی مانند تعیین میزان و شرایط نفقه در زمان طلاق، پیش روی زوجین قرار گیرد.
نفقه چیست؟
نفقه به مجموعه از وجوه مالی یا غیرمالی اشاره دارد که برای تامین نیازهای زن در دوران زندگی مشترک پس از ازدواج، از سوی همسر به وی پرداخت می‌شود. بر اساس مواد 1102 و 1107 قانون مدنی، زمانی که یک مرد و یک زن به صورت دائمی عقد می‌کنند، زن حق دریافت نفقه از شوهر خود را دارد. این نفقه شامل مسکن، لباس، خوراک، اثاثیه منزل، هزینه‌های درمانی و بهداشتی و دیگر نیازهای زن در زندگی روزمره می‌شود. با این توصیف، نفقه مالی را می‌توان به عنوان یک وجه از وظایف مالی مرد نسبت به همسر خود در دوران زندگی مشترک تعبیر کرد. نفقه در هنگام طلاق معمولاً به منظور تأمین هزینه‌های زندگی روزمره زن و حفظ رفاه او صورت می‌گیرد و در قانون مدنی به منظور تعادل و عدالت در روابط خانوادگی تأکید شده است. ضمنا برای آَشنایی با 4 شرط در وکالت طلاق می‌توانید به سایر مقالات ما در وب سایت مریم جلالی مراجعه کنید.
مسئولیت پرداخت نفقه
مسئولیت پرداخت نفقه به عنوان یکی از وظایف اساسی مرد در عقد دائمی، بر عهده اوست. به عبارت دیگر، مطابق با قوانین حمایت از امور خانواده، مرد مکلف است نفقه همسر خود را پرداخت کند. در صورتی که مرد این وظیفه را به درستی انجام ندهد، دو نوع ضمانت اجرایی برای تامین پرداخت نفقه وجود دارد.
ضمانت اجرای کیفری: ضمانت اجرای کیفری به موجب ماده 53 قانون حمایت از امور خانواده تعریف شده است. طبق این ماده، هر کس که با دارا بودن توان مالی، نفقه همسر خود را پرداخت نکند یا از پرداخت نفقه امتناع کند، ممکن است به حبس تعزیری درجه شش محکوم شود.
ضمانت اجرای حقوقی: ضمانت اجرای حقوقی نیز به این صورت است که ابتدا زن باید دادخواست دریافت نفقه را تنظیم کند و سپس با مراجعه به دادگاه خانواده، می‌تواند نفقه خود را مطالبه کند. در این صورت، دادگاه مرد را به پرداخت نفقه ملزم می‌کند؛ اما اگر مرد از پرداخت نفقه امتناع کند، زن می‌تواند با استناد به این موضوع، درخواست حکم طلاق را نیز ارائه دهد.
شرایط نفقه بعد از طلاق
پس از طلاق، وضعیت نفقه زن تحت تاثیر قوانین و مقررات مربوط به امور خانواده قرار می‌گیرد. در اکثر موارد بعد از طلاق، مرد دیگر ملزم به پرداخت نفقه به همسر سابق خود نیست، مگر در شرایط خاصی که به آن‌ها اشاره می‌کنیم. هنگامی که به طلاق یا جدایی زوجین می‌پردازیم، تعهدات متقابلی بین مرد و زن وجود دارد که در بسیاری از موارد با تکلیف‌های مالی همراه است. اگرچه در بسیاری از حالات پس از طلاق، مرد دیگر الزامی به پرداخت نفقه ندارد و همچنین زن موظف به تمکین از شوهر نیست، اما این قاعده به طور عمومی قابل اعمال نیست. طلاق را می‌توان به دو نوع طلاق بائن و طلاق رجعی تقسیم کرد. در طلاق بائن، از همان لحظه طلاق، رابطه زوجیت به صورت کامل پایان می‌یابد و هیچ گونه تکلیفی برای پرداخت نفقه به زن وجود ندارد. اما در طلاق رجعی، مرد می‌تواند در طول مدت مشخصی، که به آن مدت عده طلاق رجعی گفته می‌شود، به همسر خود رجوع کند و طلاق را بی اثر سازد. بر اساس حق رجوعی که در طلاق رجعی برای مردان پیش‌بینی شده است، وظیفه مرد در طول مدت عده طلاق رجعی، پرداخت نفقه به همسر خود است. این مسئولیت برای مردان در طول این مدت وجود دارد. اما در صورتی که طلاق از نوع بائن باشد، زن حق دریافت نفقه پس از طلاق را نخواهد داشت و هیچ گونه تکلیفی برای مرد در این زمینه وجود ندارد.
نفقه زن در دوران عده طلاق
در طلاق بائن که رابطه زوجیت خاتمه می‌یابد، زن دیگر حق نفقه پس از طلاق را نخواهد داشت. اما در صورتی که طلاق از نوع رجعی باشد، در طول مدت عده طلاق رجعی، که برابر است با سه طهر پس از عادت ماهیانه، مرد مکلف است که به زن نفقه بپردازد. ماده 1109 قانون مدنی مفادی را در این زمینه بیان می‌کند که مطابق آن: (نفقه مطلقه رجعیه در زمان عده بر عهده‌ی شوهر است؛ مگر این که طلاق در حال نشوز واقع شده باشد.)
بنابر این ماده، زنی که ایام عده طلاق رجعی است، می‌تواند از همسر خود مطالبه نفقه کند. البته، دریافت نفقه در دوران عده طلاق رجعی شرایطی دارد و آن هم این است که طلاق در حال نشوز زن، یعنی عدم تمکین زن از شوهر، واقع نشده باشد. زیرا اگر طلاق به دلیل نشوز یا عدم تمکین زن رخ داده باشد، از آن جهت که پرداخت نفقه در مقابل تمکین زن است، حق دریافت نفقه در ایام عده نیز منتفی خواهد بود. به علاوه، پرداخت نفقه به زن، در صورتی که زن تمکین کرده باشد، مانند دینی است که به عهده مرد قرار گرفته است. بنابراین، حتی اگر زن و شوهر قصد داشته باشند از هم طلاق بگیرند و مرد در گذشته نفقه زن را در صورتی که زن تمکین کرده بوده است را نپرداخته باشد، زن می‌تواند نفقه ایام گذشته خود را از شوهر مطالبه کند.
پرداخت نفقه در زمان طلاق هنگام بارداری
در صورتی که زن پس از طلاق باردار شود، مرد موظف است تا زمان پایان بارداری و وضع حمل همسر سابق خود، به او نفقه پرداخت کند. این به این معناست که مرد باید هزینه‌های مربوط به مسکن، لباس، خوراک، هزینه‌های درمانی و بهداشتی و سایر نیازهای زن در طول دوران بارداری را تامین کند. با این حال پس از زایمان، مرد دیگر موظف به پرداخت نفقه به زن نیست. به عبارت دیگر، پس از زایمان زن، تکلیف پرداخت نفقه به زن بر عهده مرد نمی‌باشد. اما، مرد همچنان موظف است به فرزند خود نفقه بپردازد و تعدیل نفقه در این مورد رخ خواهد داد.
